وقتي از شخصيت سالم برخورداريد، وقتي تصميم گرفتهاید براساس آنچه معقول و موردتأیيد خداست زندگي كنيد، وقتي بنا داريد رضايت خدا را بر رضايت ديگران مقدم بدانيد، وقتي مصمم هستيد آنجا كه كاري معقول و مشروع و مقدور نيست بهصراحت «نه» بگویيد، وقتي بر عقيده و باور و رفتار درست خود ثابتقدم و استوار هستيد، مطمئن باشيد كساني هستند كه شما را مورد تمسخر و سرزنش قرار ميدهند و حتي مستقيم و غيرمستقيم شما را تحقير و به شما توهين ميكنند.
بنابراين اولاً بدانيد اين قبیل تحقيرها و سرزنشها، كاملاً طبيعي است و هميشه بوده و هست و خواهد بود؛ دوم اينكه به یاد داشته باشید اگر كسي اعتماد به نفس داشته باشد از سرزنش و تحقير ديگران باكي ندارد. اتفاقاً وقتي هدف و مسيرتان صحيح است، واكنشِ منفيِ كساني كه ضعفهاي فكري و رفتاري دارند نشانهی درستيِ راه شماست. شما اولين نفري نيستيد كه سرزنش ميش اگر كمي تأمل كنيد ميبينيد در سرتاسر تاريخ، هميشه خوبان سرزنش و تحقير ميشدهاند. بهترين گواه درستی اين مدعا، داستان زندگي پيامبران است. حتي يك پيامبر و فرستادهی خدا نبود كه از اين واكنشهاي منفي مصون بوده باشد. اما آنچه اهميت دارد اين است كه هيچیک از آنها، بهواسطهی اين توهينها و تمسخرها از هدف و مسير خود دست نكشيد و سست نشد. شايد اگر پیامبران الهی از عقيدهی خود دست ميكشيدند و مطابق خوشایند مردمان ناآگاه و جاهل زمانه رفتار میکردند، برحسب ظاهر دل خيليها را به دست ميآورند و رضايت خيليها جلب ميشد؛ اما چنين نكردند زیرا رضایت و خوشایند برترینِ برترینها را مد نظر داشتند.
در دوران مدرسه، بعضي از بچههاي درسخوان وقتي با تمسخر ديگران مواجه ميشوند، كتاب را ميبندند يا دستكم جلوي ديگران درس نميخوانند تا مسخرهشان نكنند. ولي برخي، بیتوجه به این توهینها و تمسخرها ـ که عمدتاً ناشی از ناتوانی و ناآگاهی است ـ مصمم و جدي كار خود را ميكنند.
اگر باور دارید مسير و هدفتان درست است، به آن ايمان داشته باشيد، واكنشهاي منفي ديگران را طبيعي بدانيد و به آن بياعتنا باشيد و حركتتان را جدي و مصمم ادامه دهيد. در اين ميان، اعتماد به نفس و خودباوري و ارادهی محكم بسيار كمكتان ميكند.
برفرض در خوابگاه دانشجوييتان نماز ميخوانيد. منتظر باشيد كه برخي شما را مسخره كنند، سر به سر شما بگذارند، اداي شما را برفرض با جنس مخالف خود ارتباط نداريد؛ یعنی با مقولاتی همانند «دوستدختر» و «دوستپسر» بهکل بیگانهاید و چنین روابطی را كه مورد طمع شيطان است و خدا نميپسندد غلط ميدانيد؛ پس منتظر باشيد شما را «عقبمانده»، «متعصب»، «متحجر» یا «بیعرضه» بخوانند.شما مصمم هستيد در تمام انتخابها، تصميمگيريها و حتي رفتوآمدهايتان از پدر و مادر خود اجازه بگيريد؛ پس منتظر باشيد شما را «بچهننه» و «كودكستاني» خطاب كنند.
شما لب به سيگار و قليان و مشروب نميزنيد؛ مطمئن باشيد عدهاي شما را «بچهمثبت»، «پاستوريزه» و نینی كوچولو» صدا بزنند و يك شب تا صبح به شما بخندند!
نگران نباشيد. ايمان داشته باشيد كه برنده شمایيد و روزي همين عده كه خيلي چيزها را از دست دادهاند، به حال شما غبطه ميخورند و در دل، خود را ملامت و شما را تحسين ميكنند.
آنچه اهميت دارد، ايماني است كه به هدفتان داريد؛ و اعتماد به نفس و خودباوري است كه مانع سستي و لغزش شما ميشود. بسیاری از کسانی كه دست از خوبيها كشيدهاند، دچار ضعف شخصيتي، ضعف ايمان و اعتماد به نفس بودهاند. اینان در خودباوری و خداباوری (که لازم و ملزوم یکدیگرند)، بهاصطلاح «کم آوردهاند».
اگر ميخواهيد در مسير درستتان ثابتقدم باشيد و براثر واكنش منفي ديگران سست نشويد، باید:
۱٫ راجعبه پاداشها و دستاوردهاي حركت خود بیندیشید و به ارزشمندي هدفتان توجه كنيد.
۲٫ شرح احوال و زندگي افراد موفق را مطالعه كنيد و از استقامت آنها الگو بگيريد.
۳٫ واكنشهاي منفي مانند سرزنش و تحقير و تمسخر را طبيعي بدانيد و خود را نبازيد و بدانيد كه هميشه به قطاري كه در حال حركت است سنگ ميزنند، و كسي به قطارهاي ايستاده و بيحركت كاري ندارد.
۴٫ تا جايي كه امكان دارد از کسانی كه براثر جهالت و ناداني، شما را سرزنش و تحقير ميكنند فاصله بگيريد و تا جايي كه ممكن است مجاورت و معاشرتتان را با اين عده كم كنيد.
۵٫ دوستاني را گزينش كنيد كه با شما همسو و همراه هستند، هدفي مثل شما دارند، شما را تشويق و تحسين ميكنند و به شما انرژي مثبت ميدهند.
۶٫ در محيطهايي رفتوآمد كنيد كه به شما انگيزه ميدهد و ارزشمندی مسیر و هدفتان را به یادتان میآورد.
۷٫ جرأت «نه» گفتن را در خود تقويت كنید.
۸٫ در کنار همهی اینها، از خداوند یاری بخواهيد و توفیق بجویید مبادا پاهايتان سست شود.