گفتیم که برای دست یابی به اهداف ابتدا باید منابع و امکانات درونی خود را بشناسیم و پس از آن درصدد پرورش و تقویت آنها برآییم. اما در قدم بعدی اکنون باید موانع و مشکلات خود را شناسایی کرده و آنها را از پیش روی خود برداریم. باید بپذیریم که در مسیر حرکت بسوی خواسته ها و اهداف، موانع و دست اندازهایی وجود دارد که میتواند حرکت ما را کند و مختل سازد و به ندرت میتوان کسی را یافت که در این مسیر با مانعی مواجه نشده باشد. اما این موانع کداماند؟ متأسفانه وقتی از افراد خواسته میشود که مشکلات و موانع خود را نام ببرند بلافاصله عمدتاً به مشکلات بیرونی اشاره میکنند و آنها را دلیل ناکامی خود عنوان میکنند. مثلاً از نداشتن سرمایه و منابع مالی، شرایط بد اقتصادی و بازار کار و عدم حمایت خانواده نام میبرند. اگرچه ما نمیخواهیم به طور کلی منکر موانع بیرونی شویم و آنها را ندیده بگیریم اما واقعیت این است که آن قدر که موانع درونی عامل جدی و تأثیرگذاری برای عدم موفقیت مان بوده است مشکلات بیرونی و خارجی تأثیرگذار نبوده است. موانع درونی یعنی صفات، رفتارها و عادات بد ناهنجاری که کم و بیش در ما وجود دارد. در واقع برای شناسایی موانع درونی باید این سوال را از خود بپرسیم که چه رفتارها و خصلت های منفی در من وجود دارد که مانع موفقیت من بوده است. حتی اگر شما خود را فردی موفق می پندارید از خود بپرسید چه صفت منفی درونی مانع موفقیت پیش از این من بوده است. معمولاً افراد در نوشتن موانع درونی مقاومت به خرج می دهند واصرار دارند که مشکلات خانواده و محیط و جامعه را علت اصلی ناکامی هایشان بیان کنند. این گروه معمولاً انگشت اشاره خود را به سوی این و آن می گیرند که تقصیر دیگران بوده است. در صورتی که اتفاقاً چه بسا بزرگترین مانع اینها همین باشد که تقصیر را به گردن دیگران می اندازند. اگرچه موانع درونی و خصلت های منفی فراوان اند اما به چند نمونه از آنها اشاره میکنیم:
۱٫تنبلی:
اگر با خود صادق باشیم می بینیم که آن قدر که تنبلی و سستی و امروز و فردا کردن هایمان مانع رشدمان بوده موانع بیرونی مؤثر نبوده است.
۲٫لجبازی:
یکی دیگر از موانع درونی لجبازی است که در مقام تلافی وانتقام میخواهیم بدی را با بدی پاسخ دهیم.کم نبودند کسانی که از سر لجبازی با والدین خود نماز،درس و تحصیل و یا کار و شغل خود را رها کردند.
۳٫ عجله:
یکی از موانع درونی برخی عجول بودن است. کسانی که در تصمیم گیری ها و انتخاب ها بدون بررسی جوانب و عواقب و صرفاً ار سر هیجان اقدام میکنند.
۴٫عجب و خودپسندی:
و این همان صفتی است که مانع آن میشود انسان مشورت کند، مشورت پذیر و نصیحت پذیر باشد و متواضعانه از درس و تجربۀ دیگران بهره بگیرد و باز اشاره کنیم به این فرمایش امیرالمؤمنین علیه السلام که هر کس چهار صفت را از خود دور کند ناگواری در زندگی اش نمیبیند: تنبلی، لجبازی، عجله و خودپسندی.اکنون قلم و کاغذی بردارید و صادقانه و منصفانه خود و گذشته تان را بررسی کنید و بنویسید چه ضعف ها و عادات رفتاری بدی در شما بوده که مانع رشد و موفقیت تان شده است.اینها را شناسایی کنید و برای اصلاح هر کدام از آنها به طور جدی اقدام کنید. جملۀ آخر اینکه قبل از اینکه برای حرکت ماشین موفقیت پایتان را روی پدال گاز فشار دهید مطمئن شوید که ترمز دستی بالا نباشد.
